Profili i njeriut që ia ka mësyrë Putinit për ta rrëzuar, kush është Yevgeny Prigozhin?
Udhëheqësi i grupit mercenar rus, Wagner, Yevgeny Prigozhin, është zotuar se do t’i provojë të gjitha mënyrat për të rrëzuar udhëheqësinë ushtarake të Rusisë, disa orë pasi Kremlini e ka akuzuar atë për “rebelim të armatosur”.
Në një mesazh të publikuar në mëngjesin e së shtunës, Yevgeny Prigozhin ka thënë se pjesëtarët e grupit të tij mercenar Wagner, janë “të gatshëm të vdesin” në aksionin e tij kundër ushtrisë ruse.
“Të gjithë prej neve jemi të gatshëm të vdesim. Të gjithë 25.000 mijë pjesëtarët dhe më pas 25.000 të tjerë”, ka thënë përmes një audio-mesazhi, duke shtuar se aksioni po kryhet “për popullin rus”.
Por kush është Yevgeny Prigozhin?
Në kulmin e pushtimit të parë, të fshehtë të Ukrainës lindore, në verën e vitit 2014, një grup zyrtarësh të lartë rusë u mblodhën në selinë e ministrisë së mbrojtjes, për ta takuar Yevgeny Prigozhin.
Asokohe Prigozhin kishte një kërkesë. Ai donte tokë nga ministria e mbrojtjes të që mund ta përdorte për trajnimin e “vullnetarëve” të cilët nuk do të kishin lidhje zyrtare me ushtrinë ruse, por mund të përdoreshin për të luftuar luftërat e Rusisë.
Shumë në ministri nuk e pëlqyen sjelljen e Prigozhinit, por ai e bëri të qartë se kjo nuk ishte një kërkesë e zakonshme. “Urdhërat vijnë nga Baba”, u tha ai zyrtarëve të mbrojtjes, duke përdorur një pseudonim për Vladimir Putin. Këtë pseudonim ai e krijoi për të theksuar afërsinë e tij me presidentin rus asokohe.
Ky rrëfim i takimit është dhënë më pas nga një ish-zyrtar i lartë i ministrisë së mbrojtjes ruse.
“Në atë kohë, nuk mendoja shumë për projektin,” tha ish-zyrtari.
Në fakt, vendimet e marra atë ditë do të kishin një ndikim të madh në politikën e jashtme të Rusisë dhe aventurat e saj ushtarake në vitet në vijim. Ushtria e luftëtarëve me kontratë të Prigozhinit do të njihej me pas si grupi Wagner.
Që nga vendimi i Putinit vitin e kaluar për të nisur një pushtim të plotë të Ukrainës, Wagner i ka ripërqendruar aktivitetet e tij sërish tek fqinji i Rusisë. Radhët e saj janë rritur në rreth 50,000 ushtarë, sipas vlerësimeve të inteligjencës perëndimore, duke përfshirë dhjetëra mijëra ish të burgosur të rekrutuar nga burgjet përreth Rusisë, shpesh personalisht nga Prigozhin.
Në fillim të këtij muaji, ndërsa trupat e Prigozhin pushtuan qytetin ukrainas Soledar, fitimi i parë territorial i Moskës në luftë që nga vera, Prigozhin publikoi një video duke lavdëruar Wagnerin si “ndoshta ushtria më me përvojë në botë sot”.
Pas vitesh që operon në hije, ai po shijon qartësisht vëmendjen si një nga anëtarët më të fuqishëm – dhe më të përfolurit – të oborrit të Putinit. Ka qenë një ngjitje e jashtëzakonshme për dikë që dikur kaloi gati një dekadë në burg dhe që u bë një shitës hotdog pas lirimit nga burgu.
The Guardian ka folur me shumë njerëz që e kanë njohur Prigozhin ndër vite, shumë prej të cilëve kërkuan anonimitetin për të folur lirshëm, për të bashkuar historinë e tij. Nga këto biseda, del një foto e një dinakëri të pamëshirshëm, i cili ishte i përkushtuar ndaj eprorëve shoqërorë dhe shpesh tiranik ndaj të varurve teksa ngrihej në majë.
“Ai është i shtyrë dhe i talentuar dhe nuk do të tërhiqet nga asgjë për të marrë atë që dëshiron,” tha një biznesmen që e njihte Prigozhin në vitet 1990.
Për Prigozhin, ata që e njohin spekulojnë, as paraja dhe as fuqia nuk kanë qenë faktori i vetëm motivues, megjithëse ai ka grumbulluar mjaft të dyja gjatë rrugës. Në vend të kësaj, thonë ata, ai është i shtyrë nga emocioni i ndjekjes, besimi se po lufton me elitat e korruptuara në emër të njeriut të zakonshëm dhe dëshira për të shtypur rivalët e tij.
“Duket sikur ai largohet nga vetë procesi, jo vetëm nga rezultati përfundimtar”, tha ish-zyrtari i mbrojtjes.
Me kalimin e viteve, Prigozhin ka bërë shumë armiq: ish-partnerët e biznesit që ndihen të mashtruar, gjeneralët e ushtrisë që ai i ka kritikuar si burokratë në tavolinë dhe zyrtarë të lartë të sigurisë që kanë frikë se ai ka ambicie për të kapur pushtetin politik. /The Guardian/