SHBA beson se Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së është shumë i gatshëm të akomodojë interesat ruse, sipas zbulimeve të reja në dokumentet e klasifikuara të zbuluara në internet.
Dosjet sugjerojnë se Uashingtoni ka monitoruar nga afër Antonio Guterres.
Disa dokumente përshkruajnë komunikimet private që përfshijnë z. Guterres dhe zëvendësin e tij.
Është i fundit nga një rrjedhje e dokumenteve sekrete, të cilat zyrtarët amerikanë po përpiqen t’i arrijnë deri në fund.
Dokumentet përmbajnë vëzhgime të sinqerta nga z. Guterres për luftën në Ukrainë dhe një numër liderësh afrikanë.
Një dokument i zbuluar fokusohet në marrëveshjen e grurit të Detit të Zi , ndërmjetësuar nga OKB-ja dhe Turqia në korrik pas frikës së një krize globale ushqimore.
Ajo sugjeron se zoti Guterres ishte aq i prirur për të ruajtur marrëveshjen sa ai ishte i gatshëm të akomodonte interesat e Rusisë.
“Guterres theksoi përpjekjet e tij për të përmirësuar aftësinë e Rusisë për të eksportuar”, thuhet në dokument, “edhe nëse kjo përfshin subjekte apo individë të sanksionuar rusë”.
Veprimet e tij në shkurt, sipas vlerësimit, po “minonin përpjekjet më të gjera për ta mbajtur Moskën përgjegjëse për veprimet e saj në Ukrainë”.
Zyrtarët e OKB-së turbulluan me sugjerimin se diplomati më i lartë i botës po tregohej i butë ndaj Moskës.
Duke thënë se nuk do të komentonte mbi dokumentet e zbuluara, një zyrtar i lartë tha se OKB-ja ishte “e shtyrë nga nevoja për të zbutur ndikimin e luftës tek më të varfërit në botë”.
“Kjo do të thotë të bëjmë atë që mundemi për të ulur çmimin e ushqimit,” shtoi ai, “dhe për të siguruar që plehrat të jenë të aksesueshme për ato vende që kanë më shumë nevojë për të.”
Rusia është ankuar shpesh se eksportet e saj të grurit dhe plehrave po ndikohen negativisht nga sanksionet ndërkombëtare dhe ka kërcënuar të paktën dy herë të pezullojë bashkëpunimin me marrëveshjen e drithit nëse nuk adresohen shqetësimet e saj.
Drithërat dhe plehrat ruse nuk janë subjekt i sanksioneve ndërkombëtare, por Rusia thotë se ka përjetuar vështirësi me sigurimin e transportit dhe sigurimit.
Zyrtarët e OKB-së janë qartazi të pakënaqur me interpretimin e Amerikës për përpjekjet e Guterres. Dhe ata thonë se zoti Guterres e ka bërë shumë të qartë kundërshtimin e tij ndaj luftës së Rusisë.
Një dokument tjetër nga mesi i shkurtit përshkruan një bisedë të sinqertë midis z. Guterres dhe zëvendëses së tij, Amina Mohammed.
Në të, Guterres shpreh “zhgënjim” për një thirrje nga presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, që Evropa të prodhojë më shumë armë dhe municione si rezultat i luftës në Ukrainë.
Të dy flasin gjithashtu për një samit të fundit të liderëve afrikanë. Amina Mohammed thotë se presidenti i Kenias, William Ruto, është “i pamëshirshëm” dhe se “nuk i beson atij”.
Dihet mirë se Amerika është në mesin e një numri kombesh që spiunojnë në mënyrë rutine OKB-në – por kur produktet e atij spiunazhi dalin në dritë, është shumë e turpshme dhe, për diplomatin kryesor në botë, potencialisht e dëmshme.
Kishte pak të dhëna se kush i zbuloi dosjet deri të mërkurën, kur Washington Post raportoi se ishte një entuziast i armëve në të 20-at që punonte në një bazë ushtarake.
Ai tha se ai ndau informacionin e klasifikuar me një grup të vogël burrash dhe djemsh që ndajnë “dashurinë për armët, pajisjet ushtarake dhe Zotin” në Discord – një platformë e mediave sociale e njohur me lojtarët.
BBC nuk ka qenë në gjendje të verifikojë raportin, i cili bazohej në intervistat me dy anëtarë të grupit të bisedës.
Pamjet e ekranit të vetë dokumenteve, të cilat që atëherë janë shpërndarë në disa kanale diskutimi Discord, janë verifikuar nga BBC.
Discord tha të mërkurën se ishte duke bashkëpunuar me zbatimin e ligjit në hetimin e saj për rrjedhjen.
Zëdhënësi i Sigurisë Kombëtare të SHBA-së, John Kirby i tha BBC-së se qeveria amerikane po përpiqej të arrinte në fund të rrjedhjeve.
“Kjo ishte një seri rrjedhjesh të rrezikshme. Ne nuk e dimë se kush është përgjegjës, nuk e dimë pse. Dhe ne po vlerësojmë implikimet e sigurisë kombëtare dhe tani ka gjithashtu një hetim penal,” tha ai të mërkurën.
“Ne duam t’i shkojmë deri në fund kësaj, ne duam të zbulojmë se kush e bëri këtë dhe pse.”
Uashingtoni po “u afronte në mënyrë aktive” aleatëve për t’iu përgjigjur pyetjeve që ata kanë në lidhje me rrjedhjet, kështu që ata e dinë “sa seriozisht po e marrim këtë”, shtoi ai.
Kirby tha se ndërsa autenticiteti i disa prej dokumenteve ende nuk është vërtetuar, ato “me siguri duket se kanë ardhur nga burime të ndryshme të inteligjencës në të gjithë qeverinë”.
